A Nossa Língua
Gostaria de reagir a esta mensagem? Crie uma conta em poucos cliques ou inicie sessão para continuar.

"O ILG renova o seu deber a prol da “lingua nacional”"

Ir para baixo

	"O ILG renova o seu deber a prol da “lingua nacional”" Empty "O ILG renova o seu deber a prol da “lingua nacional”"

Mensagem  cdurão Sáb maio 21, 2011 2:38 am

(mais outro de "filoloxía")

http://www.xornal.com/artigo/2011/05/21/cultura/ilg-renova-seu-deber-prol-da-lingua-nacional/2011052100245300167.html

"“O galego tiña que ser único para toda Galicia como auténtica lingua nacional”, explicou Santamarina."

"Entre o público atopábanse, entre outros, o presidente do Consello da Cultura Galega, Ramón Villares; o delegado do Goberno, Miguel Cortizo; os ex reitores da USC, Darío Villanueva e Senén Barro, ou o secretario de política Lingüística, Anxo Lorenzo."

"A data exacta do anuncio da creación do ILG foi o 14 de maio de 1971, que pechaba unha semana en que se presentara o método Gallego 1"

"O 26 de xullo de 1971 constitúese formalmente o Padroado do Instituto da Lingua Galega e apróbanse os seus primeiros estatutos. Na xuntanza, á que asistiron os representantes da Universidade compostelá e os das fundacións e institucións culturais de maior peso así como, no plano simbólico, do galeguismo, elixiuse o primeiro consello de dirección do ILG que encabezaría Constantino García, sendo Manuel Díaz subdirector e Ricardo Carvalho Calero secretario."

"Esa traballo durante corenta anos celebrouse onte tamén coa colocación dunha placa conmemorativa na sede do instituto. Ao descubrir esa placa, o reitor Juan Casares Long lembrou que o Instituto da Lingua Galega é de “todos nós”."

O que não diz ANT:

Os manuais Gallego 1/2/3 foram publicados pelo Secretariado de Publicacións da Universidade de Santiago entre 1971 e 1974 sob a direção de C. García, com X.L. Couceiro, Guillermo Rojo e Antonio Santamarina, ajudados por Ma. C. Ríos, I. Leis e L.F. Pensado, com a colaboração de Ramón Lorenzo; na p. 82 do derradeiro diz-se claramente que foi adotada uma posição “separatista” face ao português (“antilusismo decidido” chama-lhe Klaus Bochmann em “Problemas da ‘normalización’ da lingua galega”, p. 25, Grial, no 91, 1986, onde também considera hiperenxebrismos as palavras ‘atenzón’ e ‘respeito’, p. 26);

ao explicar a génese do livro diz C. García: “Parece que nas Normas académicas [do 1970, em que intervier Carvalho Calero] hai unha tendencia lusizante [...] E, o que aínda é máis grave, as Normas neste senso tenden a favorecé-la desaparición dunha forma xenuinamente galega” (Constantino García, “Orixen e problemas do método de galego”, Grial, no 32, 1971, p. 133; (não se sabe se o n de “orixen” era lusismo ou castelhanismo...))

[Anos mais tarde, este homem, que presidia o departamento de "Filoloxía" românica da USC, declarou que para ele é tão estrangeiro o português de Lisboa como o chinês (no 1o "Symposium on Galician Studies" da universidade de Oxford, abril 1991, vide Agália, no 26, 1991, pp. 257-259, “Leitorado de galego na subfaculdade de espanhol na universidade de Oxford ou uma modalidade de fazer turismo”, C. Durão; e ANT, no 475: "Cultura galega en Londres", id., 2 maio 1991, p.17)]

(Nisto ia bem acompanhado: Avelino Abuín de Tembra atribuía a Gonzalo Torrente Ballester o asserto “A un galego cóstalle tanto traballo aprende-lo portugués como o chino”)

Em 1975 inclui-se na administração esse "galego autonómico": Decreto 1433/1975, de 30 de Mayo, de incorporación de las lenguas nativas a los programas de E.G.B. y Educación Preescolar.

Em 1976-77 o ILG convoca encontros/seminários semanais sobre normativa. Entre os “pesos pesados” estavam Constantino García, Antón Santamarina, F. Fernández Rei, A. Torres Queiruga, X.L. Méndez Ferrín, Bernardino Graña, X. Alonso Montero; participaram nalgumas sessões: R. Carvalho Calero, F. Fernández del Riego, Ramón Piñeiro, Carlos Casares, Ramón Lorenzo, S. García-Bodaño, Alfredo Conde, Guillermo Rojo, Ricardo Palmás; o resultado foram as “Bases prá unificación das Normas lingüísticas do galego. Resume dos seminarios celebrados na Universidade de Santiago de Compostela desde decembro de 1976 a xuño de 1977”. (Ediciones Anaya, Madrid, 1977, ed. não venal; no “Limiar” escreve García-Sabell que se trata de “normas que son propostas e non impostas”; reed. da USC em 1980)

Em 1978 sai a “Constitución” espanhola (27 dezembro; BOE do 29); art. 3o 1.: “El castellano es la lengua española oficial del Estado. Todos los españoles tienen el deber de conocerla y el derecho de usarla./ 2. Las demás lenguas españolas serán también oficiales en las respectivas Comunidades Autónomas de acuerdo con sus Estatutos”.

Em 1979 publica-se o “Decreto de Bilingüismo”, Real Decreto 1981/1979, 20 julho; BOE 199 e 200, de 21 agosto; Decreto 43/1979, de 21 setembro, da Junta pré-autonómica, que cria a “Comisión de Lingüística”, presidida por Carvalho Calero; “Acuerdo de la Comisión Mixta Xunta da Galicia-M.E.C.”, de 29 setembro 1979, pelo que se cria a “Subcomisión de Programación y Textos”, presidida por A. Santamarina e da que fazia parte C. Casares.

Em 1979-80 elabora-se o Estatuto de Autonomia, que sai em 1981: Ley Orgánica 1/1981, de 6 de abril, del Estatuto de Autonomía para Galicia, cujo artigo 5o 1. diz: “La lengua propia de Galicia es el gallego. 2. Los idiomas gallego y castellano son oficiales en Galicia y todos tienen el derecho de conocerlos y usarlos”. É a chamada “lingua de seu” (sintagma muito querido por A. Santamarina) ou “galego autoidentificado” (na altura era muito utilizado por Fraga e pela direita galega o termo “autoidentificación”, com certos ressaibos de pureza étnica e/ou de Estado policial).

A Junta pré-autonómica nomeia uma “Comisión de Lingüística” (que fora constituída em 20 outubro 1979), presidida por R. Carvalho Calero, para elaborar umas Normas “de concórdia”, as “Normas ortográficas do idioma galego”, de dezembro de 1979, apresentadas em janeiro de 1980, com critérios abertos e não excluintes, expressados no Limiar, que deixa aberta a possibilidade duma ortografia “mais solidária de outras formas do románico-hispánico ao que o galego pertence”.

Aquelas primeiras “Normas Ortográficas e Morfolóxicas do Idioma Galego”, foram elaboradas pela Real Academia Gallega no 1970 (publicadas em 1971 (aprovadas em 4 julho, derivadas doutras anteriores, de 15 fevereiro 1970, e reeditadas no 1977)) com espírito integrador, p.ex. na aceitação do plural em -ais, mas, sequestradas pelo ILG, deram lugar ao chamado “Decreto Filgueira” (Decreto 173/1982, do 17 de novembro,“sobre a normativización da Lingua Galega”).

Com efeito, as “Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego”, foram preparadas pelo ILG, e aprovadas em 3 de julho de 1982 por alguns (17) membros da RAG e outros (3) do ILG, em reunião anti-estatutária da RAG, convocada no 18 junho de 1982, da que foram excluídos os meios informativos, o que provocou uma manifestação de representantes de entidades reintegracionistas e nacionalistas no exterior do edifício da RAG, e a entrega de escritos de protesto ao secretário. A convocatória enviada aos académicos diz: “Asunto único:/ Estudo da ponencia sobre a unificación das normas ortográficas e morfolóxicas do galego, entre a Real Academia Galega e o Instituto da Lingua Galega./ Adxúntase o borrador da ponencia./ Rógase que este borrador non pase aos meios de comunicación nin se lle dea publicidade mentras non teña lugar a Xunta Extraordinaria”, e vai assinada pelo Presidente, Dr D. García Sabell, que é ao mesmo tempo o Delegado do Governo Espanhol na Galiza (pode ver-se a reprodução facsimilar em Vol I de Linguística e Sócio-linguística Galaico-Portuguesa, Temas de O Ensino, nos 4/5, 1985, p. 158).

Os “ponentes” daquela reunião eram R. Lorenzo, C. Casares, A. Torres Queiruga, A. Santamarina, R. Álvarez, R. Piñeiro, C. Rábade e F. Fernández Rei. Posteriormente, R. Lorenzo declarou: “No nos interesa una normativa para que nos entiendan en Angola, Mozambique, o Brasil” (La Voz de Galicia, 4 julho 1982, p. 51).

A "Xunta de Galicia", por proposta do Sr. José-Fernando Filgueira Valverde, Conselheiro adjunto à Presidência para Cultura, aprova o Decreto para “oficializar” aquelas Normas. O Decreto foi impugnado pelo deputado Cláudio Lopes Garrido, em proposição não de lei, no 9 de junho de 1983, mas foi promulgado em 20 de abril de 1983 (no 36 do DOG, Ano II). Com aquele novo golpe (“acto de goberno” chama-lhe o Conselheiro da Presidência J.L. Barreiro Rivas no “Limiar” ao texto do Decreto [Servicio Central de Publicacións da Xunta de Galicia, Santiago, 1983]) confirma-se a apropriação do galego pelos impostores “universitários”.

“Com o golpe do 3 de julho é que se inicia a castelhanização institucional do galego./ Em resposta, as Irmandades da Fala são fundadas definitivamente em 17 de agosto de 1982; celebram-se Encontros Nacionais da Língua [...] A operação do ILG, iniciada há anos, vai ter eficácia ao introduzir-se inclusive elementos dessa instituição na Academia Galega, como é o caso do próprio Director da instituição, asturiano de origem e a quem os reintegracionistas acusam de querer fazer do galego um bable” (“Breve história do conflito linguístico na Galiza”, J.L. Fontenla, Temas de O Ensino, nos 6/10, pp. 57-58, Vol II, 1986).

Das credenciais “académicas” dos perpetradores desta fraude dão alguma ideias estas declarações: “a separación hoxe entre o galego e o português é enorme. E o feito é que nós, cando imos a Portugal, non nos entenden nin nós a eles. A separación é total” (entrevista de R. Lorenzo a La Voz de Galicia, 4 abril 1981; recolhido em “Dimensões no processo normalizador de uma comunidade linguística: Galiza”, de A. Gil Hernández, Vol II, op. cit., p. 272);

“Esquencen os lusistas a realidade histórica do galego (sempre preto do castelán, pouco en contacto co portugués) e a realidade actual. /Se en Galicia non tivésemos mais ca unha lingua, o galego, entón podíamos impoñer calquera grafía, pois os nenos non terían outra que lles presentase conflicto lingüístico. Pero os nenos galegos teñen que aprender galego e castelán” (“A lingua”, em Galicia 1950-1980 -trinta anos de cultura, Galaxia, 1980, p. 25, recolhido em Encontros Labaca, em 1983, vide “Que galego na escola?”, Eds. do Castro, 1984, p. 74, e mais em “‘Isolacionismo’ e constrita desgaleguização da comunidade lusófona na ‘Comunidade Autónoma Galicia’”, A. Gil Hernández, I Congresso Internacional de Literaturas Lusófonas, revista Nós, nos 19-28, 1990/91, p. 375).

De igual modo opina J.J. Moralejo: “Dende o século pasado hai ensaios de adoptar a ortografía portuguesa: coido que é un esforzo antieconómico, diferencialista, abocado a non ter ésito nas condicións obxetivas -e non negativas- en que estamos: acostumados á norma ortográfica do castelán -e xa sería moito ter isto por asoballamento!-, non ten sentido adeprender convencións novas, por exemplo o valor de j, nh, lh, ... nin teimar en cousas como POVO, DÚVIDA, ...” (Juan José Moralejo Álvarez, “A lingua galega hoxe”, Galaxia, 1977 (prólogo de R. Piñeiro), p. 95);

“é tan imposible ir á estazón do tren como ter cobicia;” (op. cit., p. 102); “A consecuencia práctica é pra nós a inutilidade de formas como ÓRGAO,” (ibid., p. 129) “verbo de cousas como SOLENE, ANISTÍA, INOVAR, ... non hai outra cousa que decir: faltas de pronunciación e de ortografía” [ibid., p. 138 (grifos e maiúsculas do autor)]; “O galego seméllase moito ó castelán” (ibid., p. 143); “no [“lésico”] común entran tódolos cultismos nos que non deberíamos remexer: non son préstamos do castelán, senón do grego, do latín, etc.” (ibid., p. 144)

“A “solução (final)” foi o acto de governo da “Xunta” que, sancionando politicamente o acordo da R.A.G. e o I.L.G., mostra a decidida vontade política de reconduzir o processo normalizador iniciado em 1916 com as Irmandades da Fala, truncado pela guerra civil e recomeçado colectivamente durante os anos sessenta-setenta [...]/ Tal decisão, porém, redutora e unilateral dos “notáveis” políticos concorda com os “princípios” que, enunciados como tais na “Introducción”, guiáram (assim o declaram!) aos “notáveis” académicos no processo de elaborarem as Normas oficializadas. / [...] Convergem, portanto, os “notáveis” que detêm [sic] o poder académico e aqueles que controlam o poder político regional a respeito das competências exclusivas da Comunidade Autónoma. Há outros “notáveis”, académicos e políticos, que calam e/ou outorgam, que transigem e/ou se mostram indiferentes [...]/ Reduzir e centrifugar a CLGP em território espanhol, também nos aspectos formais, constitui um passo inescusável no processo, complementar e multilateral, de racionalizar e modernizar as instituições do Estado. Sumir na simples oralidade (transcrevível facilmente!) o idioma galego implica garantir a modernidade (gráfica sobretudo) da língua nacional ou castelhano; negar a unidade diassistémica de galego, língua regional de Espanha, e português, língua oficial (e nacional) de até sete estados, elimina de raiz qualquer tentação de “veleidade” aventurada... O resto, isto é, as repressões académico-políticas, as arbitrariedades administrativas e, em geral, a “política linguística” que a “Xunta” e outros órgãos do Estado promovem e procuram confirmam a tese, mantida já no meu trabalho do volume primeiro de Linguística e Sócio-Linguística Galaico-Portuguesa: “Que o processo normativizador da língua é utilizado pela ‘notabilidade’ da Galiza, hoje no poder, para acelerar a desnormalização da CLGP e, portanto, conseguir a normalização definitiva da Comunidade Linguística castelhana, identificada nestas partes do mundo com o Estado espanhol”” (“Epílogo para galegos, portugueses, brasileiros e africanos de expressom portuguesa/Dimensões no processo normalizador de uma comunidade linguística: Galiza”, A. Gil Hernández, Temas de O Ensino, nos 6/10, pp. 276-278, Vol II, 1986).

O “Decreto Filgueira” foi aplicado ao ensino através da Direção Geral de Política Linguística, iniciando inspeções nos centros docentes, e perseguições e repressões aos professores de galego; com ele confirmou-se o sequestro do português da Galiza pelo Estado Espanhol, provocando uma enérgica contestação pelos setores mais conscientizados da sociedade, que sofrem fortes represálias se o utilizam nos centros de ensino. A AS-PG publica umas Observações sobre as Normas ortográficas e morfolóxicas do Instituto da Lingua-Real Academia Galega (Ourense, agosto 1982), acusando-as de desintegracionismo, e a Agal dedica-lhe um Estudo Crítico (‘Estudo Crítico das “Normas ortográficas e morfolóxicas do idioma galego” (do ILG-RAG)’, Agal, 1983)

Ao respeito, opina R. Lorenzo: “Cando se tratou de normativiza-la lingua e a Academia Galega e o Instituto da Lingua Galega da Universidade chegaron a unha normativa case común, a uns cantos aficionados ocurréuselles presentar unha normativa lusista, ou ‘reintegracionista’, como se di pra disimular, querendo achega-lo galego ó portugués na grafía, na morfosintaxe e no léxico, porque resulta que utiliza-lo galego vivo é escribir baixo a presión do castelán e hai que recupera-lo que ‘nunca’ existiu. Así chégase a dúas posturas totalmente contrarias, porque a unha exclúe a outra e non hai posibilidade de entendemento./ Estes galegoaprendices en moitos casos fixéronlle un fraco favor ó galego e contribuíron a que a xente se indispuxese aínda máis contra a nosa lingua. [...] O galego e o castelán teñen hoxe unhas características moi semellantes, cousa que non sucede entre o galego e o portugués falado, e mesmo escrito” (Mª das Dores Arribe Dopico, A. Gil Hernández, J. Carlos Rábade Castinheira e outros, Encontros Labaca, p. 81, nota 12: R. Lorenzo em El Ideal Gallego, 18 outubro 1981, “Unhas cantas reflexións sobre o galego”).

Nas Actas do Colóquio de Tréveros, referindo-se ao português, diz R. Lorenzo: “son un enamorado desta lingua”; e também: “qué desgracia ten o galego en caer en mans de xentes que non debían estar co galego ás voltas” [(parece que não havia por ali um espelho à mão...) Tradición, actualidade e futuro do galego. Actas do Coloquio de Tréveris, Xunta de Galicia, Santiago, 1982].

E tem um bom discípulo em Fraga Iribarne: “desde la independencia de Portugal, hay un destino que sigue la lengua gallega, que se convierte en la lengua popular de Galicia, conviviendo con el castellando en un bilingüismo que nunca ha creado problemas. Esta no sólo es una opinión mía: lo es también del ilustre catedrático de Santiago, Lorenzo, quien ratifica que el gallego hay que dejarlo como es, no inventarlo de nuevo, ni mucho menos si esta invención, no sólo no es filológica, sino también política” (jornal La Región, 4 setembro 1981, em Encontros Labaca, op. cit., pp. 85-86).

Outro “ilustre” discípulo era o Dr D. García Sabell, Presidente da RAG, também Delegado do Governo Espanhol na Galiza, que escrevia no Limiar da edição de R. Lorenzo da Crónica Troiana (Fundación Pedro Barrié de la Maza, Conde de Fenosa, “Colección Documentos Históricos, A Coruña, 1985): “as sabencias do Profesor Ramón Lorenzo van dereitas ó cumio do estilo científico da indagación seria e responsable. E que somentes pode ser subliñado con unha palabra, con un soio calificativo, este: asombroso” (in “Em defesa da unidade estrutural da língua galego-portuguesa”, I. Alonso Estraviz, revista O Ensino, nos 14-17, p. 155, 1986).

E comenta I. Alonso Estraviz: “há anos que Ramón Lorenzo saudou com grande alvoroço a necessidade de uma integração do galego numa ortografia comum ao português ao fazer a resenha crítica dos livros de Ernesto Guerra da Cal no jornal compostelano La Noche. Que o levou a se converter em furibundo antilusista e defensor de uma ortografia castelhanizante para o galego?” (ibid., p. 159), referindo-se ao que escrevera Lorenzo:

“Sería verdaderamente maravilloso que la literatura gallega fuese conocida en el mundo luso-brasileño y romper el cerco que hoy le tienen trazado [...] nosotros tendríamos que hacer una acomodación a los fonemas portugueses. La idea encontraría opositores. Pero no me parece descabellado. Sólo me refiero a algunos fonemas, o hablando más propiamente a la grafía de algunos fonemas, como nh, lh, g, j (como hacía Pondal). Adoptar la ç sería más complicado. Sabemos que hoy hay una zona de seseo y otra de ceceo. Lo propiamente gallego es la s porque la z es particularidad del castellano en toda la Romania. Pero nosotros escribimos con z, aunque pertenezcamos a una zona de seseo [...] La idea, repito, es interesante. Habría que luchar, pero sería fundamental que nos acercásemos al mundo luso-brasileño, siempre que no perdiésemos nuestros derechos y nuestro patrimonio” (“Consideraciones a Lua de Alén-Mar”, referindo-se à reintegração de Guerra da Cal, no jornal compostelano La Noche, 12/15 fevereiro 1960);

e também: “a única solución das letras galegas é arrimarse a Portugal, arrincar o pano que afasta ás duas rexións pra traballar nos mesmos eidos. Esta posibilidade fai algún tempo que se comezou a entrever con certa forza [...] En Portugal contamos en primeirísimo termo con o grande mestre Rodrigues Lapa. En Galicia somos moitos os que queremos esta xuntanza” (em revista Vieiros, n° 2, México, 1962).

cdurão

Mensagens : 302
Data de inscrição : 26/12/2010

Ir para o topo Ir para baixo

Ir para o topo

- Tópicos semelhantes

 
Permissões neste sub-fórum
Não podes responder a tópicos